🌿 دعای خائفین — نسخه درمانی امام سجاد علیهالسلام
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
إِلَهِي أَتَرَاكَ بَعْدَ الإِيمَانِ بِكَ تُعَذِّبُنِي؟
أَمْ بَعْدَ حُبِّي إِيَّاكَ تُبَاعِدُنِي؟
أَمْ مَعَ رَجَائِي لِرَحْمَتِكَ وَصَفْحِكَ تَحْرِمُنِي؟
أَمْ مَعَ اسْتِجَارَتِي بِعَفْوِكَ تُسْلِمُنِي؟
حَاشَا لِوَجْهِكَ الْكَرِيمِ أَنْ تُخَيِّبَنِي.
وَ حَالَتِ الأَْحْوَالُ، وَ هَالَتِ الأَْهْوَالُ،
وَ قَرُبَ الْمُحْسِنُونَ، وَ بَعُدَ الْمُسِيئُونَ،
وَ وُفِّيَتْ كُلُّ نَفْسٍ مَا كَسَبَتْ، وَ هُمْ لاَ يُظْلَمُونَ.
يَا حَنَّانُ، يَا مَنَّانُ، يَا رَحِيمُ، يَا رَحْمَانُ،
يَا جَبَّارُ، يَا قَهَّارُ، يَا غَفَّارُ، يَا سَتَّارُ.
🌿 درس اوّل: ترسِ واقعی کجاست؟
فرزندم،
ترس واقعی آن نیست که از آینده خود به نگرانی بیفتی، و نه آن است که از سختی زندگی به اضطراب دچار شوی. ترسِ حقیقی آن است که
دل انسان رابطهاش با خدا را گم کند.
وقتی امام سجاد علیهالسلام میفرماید:
«أَتَرَاكَ بَعْدَ الإِيمَانِ تُعَذِّبُنِي؟»
این یعنی:
– خطر، در دنیا نیست؛
– خطر، در شکستن پیوندِ قلبی با خداست.
ترسِ مؤمن این نیست که «چه خواهد شد»، ترس او این است:
«مبادا خودم را از دست بدهم.»
🌿 درس دوم: درمانِ ترس در نظام الهی
امام سجاد ترس را «خاموش» نمیکند؛ بلکه آن را به مسیر سلامت میبرد. در زبان مدیریت امروز میتوان گفت:
moving from fear → clarity → confidence
یعنی ترس به روشنی تبدیل میشود، و روشنی به اعتماد (confidence) و آرامش. راهِ این دگرگونی، اسماء الهی است.
او هشت اسم را بر زبان میآورد، چون هر اسم، یک دارو برای یکی از ضعفهای روح است.
🌿 يَا حَنَّانُ — داروی دلِ تنها
«حنّان» یعنی مهربانیای که انسانِ افتاده را بلند میکند؛ همانطور که مادر، کودک گریان را در آغوش میگیرد، خدا نیز دل شکسته را نگه میدارد.
فرزندم، وقتی دل تو تنگ میشود، راهحل فرار نیست؛ راهحل این است که بدانی رها نشدهای.
در تربیت امروز به این میگویند:
Emotional Holding؛
نگهداریِ روح در زمان بحران.
🌿 يَا مَنَّانُ — رزق قبل از نیاز
«مَنّان» یعنی آنکه پیش از درخواست، عطا میکند. آنچه داری از لطف اوست، و آنچه نداری نیز از حکمت اوست.
این اسم یک پیام مدیریتی دارد:
System
پشت توست، نه علیه تو.
ای فرزندم، وقتی آینده تو نامعلوم است، «مَنّان» یعنی:
«تو تنها نیستی؛ جهان بیحساب نمیگذرد.»
🌿 يَا رَحِيمُ — آرامش نزدیک
«رحیم» یعنی مهر دائمی و نزدیک؛ نه مثل باران عمومی، بلکه مثل بخاری که اتاق را آرام آرام گرم میکند.
رحیم، درمانِ رنجهای کوچک و ظریف دل است. برای آرام کردن اضطرابهای روزانه، این اسم بهترین نسخه است.
در اخلاق مدیریتی، این یعنی:
micro-care؛
رسیدگی به جزئیات روح انسان.
🌿 يَا رَحْمَانُ — فراگیری مهر
«رحمن» رحمت گسترده است؛ یعنی:
همهی زندگی تو در آغوش خداست.
این نگاه، Balance انسان را برمیگرداند:
– کار
– خانواده
– عبادت
– مسئولیتها
همه در یک نظامِ هماهنگ معنا پیدا میکنند.
«رحمن» یعنی: «جایگاه تو در جهان امن است.»
🌿 يَا جَبَّارُ — ترمیمِ شکستهای زندگی
«جبّار» در لغت اهل بیت یعنی: کسی که استخوان شکسته را درمان میکند.
فرزندم، اگر در زندگی شکست خوردی، اگر در تصمیمگیری اشتباه کردی، اگر در رابطهای دل شکستی یا دل شکستی، «جبّار» یعنی خداوند
قطعههای تو را دوباره میسازد.
در مدیریت امروز به این میگویند:
Resilience؛
توان برخاستن.
🌿 يَا قَهَّارُ — مرزبندی و نظم
«قهّار» یعنی پایاندهندهی آشفتگی؛ یعنی چیرهشدن بر بینظمیِ درون.
وقتی میگویی «یا قهّار»، تمام قدرتهای دروغینِ ترس و اضطراب خاموش میشود.
در فضای مدیریتی، «قهّار» یعنی:
Boundary Setting؛
مرزگذاری برای حفظ سلامت روح.
🌿 يَا غَفَّارُ — امنیت روانی برای شروع دوباره
«غفّار» یعنی عفو دائمی؛ یعنی تو اجازه داری
از نو شروع کنی.
ای فرزندم، هیچ اشتباهی تو را از رحمت خدا محروم نمیکند. این اسم یعنی: «تو ارزشِ دوباره برخاستن داری.»
در زبان مدیریت امروز:
Psychological Safety.
🌿 يَا سَتَّارُ — کرامتِ پنهانیِ خدا
«ستّار» یعنی پردهپوش؛ یعنی خدا عیبهای تو را به کسی نمیگوید.
این اسم، ریشهی عزت نفس است. کسی که بداند خدا آبروی او را میپوشاند، به آرامی در حضور خدا زندگی خواهد کرد.
در اخلاق حرفهای، این یعنی:
Respect & Dignity.
🌿 جمعبندی پدرانه
فرزندم،
این هشت اسم یک درس واحد میدهند:
خدا تو را با ترس تنها نمیگذارد؛
برای هر ترس، یک اسم دارد،
و برای هر ضعف، یک درمان.
دعای خائفین میگوید:
– ترس واقعی، ترس از قطع رابطه با خداست؛
– و درمان واقعی، اتصال به اسماء رحمت، مهر، ترمیم و پوشش است.
اگر دلت آشوب شد، اگر باورهایت لرزید، اگر آینده برایت مبهم شد، به این هشت اسم پناه ببر.
خدا به تو نزدیکتر است از نفسهایی که میکشی، و دل کسی را که به او تکیه کند، هرگز نمیشکند.